Jürgen Klopp đã tạo nên một kỷ nguyên huy hoàng tại Liverpool, không chỉ bằng những danh hiệu mà còn bằng một cuộc cách mạng về chiến thuật. Hành trình của ông tại Anfield chứng kiến sự biến đổi đáng kể trong cách tiếp cận trận đấu, từ lối chơi Gegenpressing cuồng nhiệt ban đầu đến sự kiểm soát và linh hoạt chiến thuật phức tạp hơn. Những thay đổi này không chỉ định hình lại Liverpool mà còn tạo ra những ảnh hưởng sâu sắc đến tư duy bóng đá ở quê hương ông, đặc biệt là đối với đội tuyển quốc gia Đức.
Khởi đầu tại Liverpool, Klopp trung thành với triết lý Gegenpressing trứ danh đã làm nên tên tuổi ông tại Borussia Dortmund. Đó là lối chơi pressing tầm cao ngay sau khi mất bóng, với cường độ khủng khiếp nhằm đoạt lại quyền kiểm soát một cách nhanh nhất và tạo ra cơ hội phản công tức thời. Hàng tiền vệ cơ động, giàu năng lượng và bộ ba tấn công tốc độ là chìa khóa cho thành công của hệ thống này. Mục tiêu là bóp nghẹt đối thủ, không cho họ không gian và thời gian để triển khai bóng, đồng thời khai thác triệt để những khoảnh khắc chuyển đổi trạng thái.
Jürgen Klopp nhiệt huyết chỉ đạo chiến thuật Gegenpressing cường độ cao cho cầu thủ Liverpool bên đường biên.
Tuy nhiên, theo thời gian và qua những thử thách khác nhau, đặc biệt là khi đối đầu với các đội bóng chơi lùi sâu và phòng ngự số đông, Klopp nhận ra sự cần thiết phải điều chỉnh. Liverpool dần chuyển mình, bổ sung thêm yếu tố kiểm soát bóng và xây dựng lối chơi từ tuyến dưới một cách bài bản hơn. Gegenpressing vẫn là một vũ khí lợi hại, nhưng không còn là phương án duy nhất. Đội bóng áo đỏ học cách kiên nhẫn hơn trong việc tìm đường vào khung thành đối phương, sử dụng các bài phối hợp đa dạng và tận dụng sự sáng tạo của các cá nhân.
Một trong những thay đổi chiến thuật rõ nét nhất là vai trò ngày càng quan trọng của các hậu vệ cánh, đặc biệt là Trent Alexander-Arnold và Andrew Robertson. Họ không chỉ đơn thuần phòng ngự mà còn trở thành những nguồn kiến tạo chính, thường xuyên dâng cao, thực hiện những quả tạt chất lượng hoặc tham gia phối hợp trung lộ. Klopp đã biến họ thành những “playmaker” từ biên. Gần đây hơn, sự xuất hiện của vai trò “hậu vệ cánh ảo” (inverted full-back) cho Alexander-Arnold càng cho thấy sự linh hoạt và không ngừng đổi mới trong tư duy chiến thuật của Klopp, nhằm tối ưu hóa khả năng chuyền bóng và kiểm soát khu vực giữa sân của cầu thủ này.
Sơ đồ chiến thuật mô tả vai trò tấn công và kiến tạo của hậu vệ cánh Trent Alexander-Arnold trong hệ thống của Klopp tại Liverpool.
Những thành công vang dội của Klopp tại Liverpool với lối chơi đầy năng lượng và hiệu quả đã tạo ra một làn sóng ảnh hưởng mạnh mẽ đến bóng đá Đức. Nhiều huấn luyện viên người Đức, bao gồm cả những người dẫn dắt đội tuyển quốc gia, đã nhìn vào mô hình của Klopp như một nguồn cảm hứng. Triết lý pressing tầm cao, tốc độ chuyển đổi trạng thái và cường độ thi đấu không ngừng nghỉ mà Klopp áp dụng đã được thảo luận và học hỏi rộng rãi.
Đội tuyển Đức (Die Mannschaft), sau giai đoạn thành công với lối chơi kiểm soát bóng dưới thời Joachim Löw, đã có những nỗ lực thay đổi để trở nên trực diện và giàu năng lượng hơn. Hansi Flick, người từng có giai đoạn thành công rực rỡ tại Bayern Munich với lối chơi pressing tương đồng Klopp, khi lên nắm quyền ở đội tuyển quốc gia, cũng mang theo những ý tưởng chiến thuật tương tự. Việc chú trọng vào việc đoạt bóng nhanh ở phần sân đối phương và khai thác các tình huống chuyển đổi trạng thái là những dấu ấn có thể thấy trong lối chơi của Đức gần đây, phản ánh phần nào ảnh hưởng từ Klopp. Julian Nagelsmann, một huấn luyện viên trẻ tài năng khác của Đức, cũng là người ngưỡng mộ và áp dụng nhiều nguyên tắc trong lối chơi cường độ cao của Klopp.
Tuy nhiên, việc sao chép hoàn toàn mô hình của Klopp ở cấp độ đội tuyển quốc gia gặp không ít thách thức. Klopp có lợi thế làm việc hàng ngày với các cầu thủ tại câu lạc bộ, giúp ông xây dựng sự ăn ý, nhuần nhuyễn trong hệ thống pressing và các mảng miếng phối hợp. Ở đội tuyển, thời gian tập trung ngắn ngủi khiến việc triển khai một hệ thống đòi hỏi cường độ và sự đồng bộ cao như Gegenpressing trở nên khó khăn hơn. Các huấn luyện viên đội tuyển Đức phải tìm cách chắt lọc và điều chỉnh những yếu tố phù hợp nhất từ triết lý của Klopp để tích hợp vào lối chơi của đội, thay vì áp dụng một cách máy móc.
Tóm lại, Jürgen Klopp không chỉ là một huấn luyện viên thành công về mặt danh hiệu tại Liverpool. Ông còn là một nhà chiến thuật gia đại tài, người đã không ngừng phát triển và thích ứng. Sự thay đổi trong tư duy chiến thuật của ông tại Anfield, từ Gegenpressing thuần túy đến một lối chơi đa dạng và linh hoạt hơn, đã để lại dấu ấn sâu đậm. Ảnh hưởng của nó vượt ra ngoài biên giới nước Anh, tác động đến tư duy chiến thuật tại Đức và mang đến những gợi ý quan trọng cho sự phát triển lối chơi của chính đội tuyển quốc gia Đức trong nỗ lực tìm lại vinh quang đã mất. Di sản chiến thuật của Klopp chắc chắn sẽ còn được phân tích và học hỏi trong nhiều năm tới.
