Chào mừng quý vị độc giả của nhipdapthethao.net, tôi là bình luận viên của các bạn đây. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng mổ xẻ một chủ đề luôn nóng hổi trong cộng đồng người hâm mộ bóng đá Anh tại Việt Nam: Những Thay đổi Trong Lối Chơi Của đội Tuyển Anh Dưới Thời Gareth Southgate. Từ nỗi thất vọng triền miên đến vị thế của một ứng cử viên nặng ký tại các giải đấu lớn, Tam Sư đã thực sự lột xác. Nhưng sự thay đổi đó diễn ra như thế nào? Liệu Southgate đã tìm ra công thức chiến thắng hay vẫn còn đó những tranh cãi? Hãy cùng đào sâu phân tích.
Trước khi Southgate nắm quyền vào cuối năm 2016, đội tuyển Anh thường bị ám ảnh bởi lối chơi thiếu bản sắc, tâm lý yếu kém và thành tích nghèo nàn tại các vòng chung kết World Cup hay EURO. Họ có những ngôi sao hàng đầu Premier League, nhưng lại không thể gắn kết thành một tập thể mạnh. Sự xuất hiện của Southgate, ban đầu chỉ là tạm quyền, đã mở ra một chương mới, một kỷ nguyên với những thay đổi mang tính bước ngoặt.
Bối cảnh trước khi Southgate đến: Khủng hoảng và tìm kiếm bản sắc
Nhìn lại giai đoạn trước Southgate, tuyển Anh giống như một “ông lớn” ngủ quên. Dù sở hữu thế hệ vàng với những Lampard, Gerrard, Rooney, Terry, Ferdinand… họ liên tục gây thất vọng. Lối chơi thường bị đánh giá là cứng nhắc, thiếu sự linh hoạt và dễ bị bắt bài. EURO 2016 với thất bại muối mặt trước Iceland là đỉnh điểm của sự thất vọng, kéo theo sự ra đi chóng vánh của Roy Hodgson và sau đó là scandal của Sam Allardyce.
Tuyển Anh khi đó cần một người không chỉ giỏi về chiến thuật mà còn phải biết cách hàn gắn phòng thay đồ, xây dựng lại niềm tin và quan trọng nhất là định hình một lối chơi, một bản sắc rõ ràng. Southgate, với kinh nghiệm làm việc cùng các lứa trẻ U21 Anh, được kỳ vọng sẽ mang đến làn gió mới.
“Gareth đến vào thời điểm đội tuyển cần sự ổn định và một hướng đi mới. Ông ấy hiểu rõ tâm lý cầu thủ Anh và có kế hoạch dài hạn,” – nhận định từ Gary Neville, cựu hậu vệ tuyển Anh và hiện là chuyên gia phân tích của Sky Sports.
Những thay đổi trong lối chơi của đội tuyển Anh dưới thời Gareth Southgate: Hành trình định hình
Ngay từ những ngày đầu, Southgate đã cho thấy ông không ngại thay đổi và sẵn sàng đưa ra những quyết định táo bạo. Quá trình này diễn ra từng bước, với những điều chỉnh chiến thuật đáng chú ý qua từng giải đấu.
Ưu tiên sự ổn định hàng thủ: Nền tảng 3 trung vệ
Một trong những thay đổi lớn đầu tiên và rõ rệt nhất chính là việc Southgate mạnh dạn áp dụng sơ đồ 3 trung vệ (thường là 3-5-2 hoặc 3-4-3) tại World Cup 2018. Quyết định này dựa trên thực tế là Anh không sở hữu những trung vệ đẳng cấp thế giới vào thời điểm đó, nhưng lại có những hậu vệ biên (wing-back) giàu tốc độ và khả năng hỗ trợ tấn công tốt như Kieran Trippier hay Ashley Young (sau này là Luke Shaw, Reece James).
- Ưu điểm:
- Tăng cường số lượng cầu thủ ở khu vực trung tâm hàng phòng ngự, tạo ra sự bọc lót tốt hơn.
- Giải phóng hai wing-back, cho phép họ dâng cao tham gia tấn công mà không quá lo lắng về khoảng trống phía sau.
- Tận dụng tốt khả năng chuyền dài vượt tuyến của các trung vệ như Harry Maguire hay John Stones.
- Tối ưu hóa các tình huống cố định – một vũ khí lợi hại của Anh tại World Cup 2018.
Hệ thống này đã giúp Anh vào đến bán kết World Cup lần đầu tiên kể từ năm 1990, mang lại sự chắc chắn cần thiết dù đôi khi bị chỉ trích là thiếu tính đột biến trong tấn công.
Đội hình đội tuyển Anh với sơ đồ 3 trung vệ tại World Cup 2018 dưới thời Gareth Southgate
Linh hoạt chiến thuật: Sự chuyển đổi sang 4-3-3/4-2-3-1
Sau World Cup 2018, nhận thấy giới hạn của sơ đồ 3 trung vệ trong việc kiểm soát bóng và tạo áp lực tấn công lên các đối thủ mạnh, Southgate dần chuyển hướng sang hệ thống 4 hậu vệ, phổ biến nhất là 4-3-3 hoặc 4-2-3-1. Sự thay đổi này được thúc đẩy bởi sự trưởng thành của các tiền vệ trung tâm chất lượng (Declan Rice, Kalvin Phillips, Jude Bellingham) và sự bùng nổ của các cầu thủ tấn công cánh kỹ thuật, tốc độ (Raheem Sterling, Bukayo Saka, Phil Foden, Marcus Rashford).
- Ưu điểm:
- Cân bằng tốt hơn giữa tấn công và phòng ngự.
- Kiểm soát khu trung tuyến hiệu quả hơn với bộ ba tiền vệ.
- Tạo ra nhiều phương án tấn công đa dạng hơn, đặc biệt là từ hai biên.
- Phù hợp hơn với bộ kỹ năng của các cầu thủ tấn công hiện có.
Sự linh hoạt này cho phép Southgate điều chỉnh chiến thuật tùy thuộc vào đối thủ. Anh có thể chơi kiểm soát bóng với 4-3-3 hoặc chuyển sang 4-2-3-1 để tăng cường khả năng pressing và hỗ trợ phòng ngự từ xa. Đây là sơ đồ chủ đạo giúp Anh vào đến chung kết EURO 2020.
Tận dụng tốc độ và kỹ thuật ở hai biên
Dù chơi với sơ đồ nào, một điểm nhấn trong lối chơi của Anh dưới thời Southgate là việc khai thác tối đa tốc độ và khả năng tạo đột biến của các cầu thủ chạy cánh. Những Sterling, Saka, Foden, Rashford hay Grealish luôn là mối đe dọa thường trực với các pha đi bóng lắt léo, những đường chuyền quyết định hoặc khả năng xâm nhập vòng cấm. Các hậu vệ biên như Walker, Shaw, James, Trippier cũng thường xuyên dâng cao, tạo thành các mũi khoan phá lợi hại.
Vai trò của “số 6” và cặp tiền vệ trung tâm
Sự xuất hiện và trưởng thành của Declan Rice đã mang đến sự cân bằng cực kỳ quan trọng cho tuyến giữa của Tam Sư. Khả năng đánh chặn, thu hồi bóng và điều tiết nhịp độ của Rice (đôi khi kết hợp cùng Kalvin Phillips hoặc Jordan Henderson) tạo thành tấm lá chắn vững chắc trước hàng thủ, đồng thời là bệ phóng cho các đợt tấn công. Gần đây, sự nổi lên của Jude Bellingham mang đến thêm chất thép, khả năng kéo bóng và sự sáng tạo cho khu trung tuyến. Southgate đã xây dựng được một bộ khung tiền vệ đa năng và đáng tin cậy.
Chuyển đổi trạng thái và pressing tầm cao (có chọn lọc)
Anh dưới thời Southgate không phải là đội bóng pressing điên cuồng như Liverpool của Klopp hay Man City của Pep. Họ thường áp dụng pressing tầm cao một cách có chọn lọc, tùy thuộc vào đối thủ và tình huống trận đấu. Tuy nhiên, khả năng chuyển đổi trạng thái từ phòng ngự sang tấn công lại là một điểm mạnh. Với tốc độ của các cầu thủ tuyến trên và khả năng chuyền bóng nhanh của tuyến giữa, những pha phản công của Anh luôn tiềm ẩn sự nguy hiểm chết người.
Phát triển bóng từ tuyến dưới: Vai trò của thủ môn và trung vệ
Southgate khuyến khích các cầu thủ xây dựng lối chơi từ phần sân nhà. Thủ môn Jordan Pickford, dù đôi khi mắc sai lầm, nhưng sở hữu khả năng chuyền dài chính xác đáng nể. Các trung vệ như John Stones hay Harry Maguire cũng được yêu cầu phải tự tin cầm bóng, thoát pressing và đưa bóng lên phía trên. Điều này giúp Anh kiểm soát bóng tốt hơn và tạo ra sự chủ động trong cách triển khai tấn công.
HLV Gareth Southgate đang chỉ đạo chiến thuật cho các cầu thủ đội tuyển Anh trong một buổi tập
Gareth Southgate ưu tiên sơ đồ chiến thuật nào nhất?
Rất khó để nói Gareth Southgate “ưu tiên” một sơ đồ cố định. Ông nổi tiếng với sự linh hoạt và thực dụng, thường lựa chọn đội hình dựa trên đối thủ cụ thể và tình hình nhân sự. Tuy nhiên, trong giai đoạn gần đây, sơ đồ 4-3-3 hoặc biến thể 4-2-3-1 có vẻ được ưa chuộng hơn cả, giúp Anh cân bằng giữa phòng ngự và tấn công, đồng thời phát huy tối đa điểm mạnh của các cầu thủ tấn công biên.
Lối chơi của đội tuyển Anh có bị coi là quá thực dụng?
Đây là một trong những chỉ trích phổ biến nhất nhắm vào Gareth Southgate. Nhiều người cho rằng với dàn cầu thủ tấn công tài năng, Anh hoàn toàn có thể chơi cống hiến và mạo hiểm hơn. Lối chơi của Southgate thường bị gán mác “thực dụng”, “an toàn”, đôi khi là “nhàm chán”, đặc biệt là trong các trận đấu lớn khi ông có xu hướng ưu tiên sự chắc chắn của hàng thủ.
Tuy nhiên, cần phải nhìn vào thành tích: vào bán kết World Cup 2018, chung kết EURO 2020 và tứ kết World Cup 2022. Đây là giai đoạn thành công nhất của bóng đá Anh ở cấp độ đội tuyển trong nhiều thập kỷ. Nhiều người hâm mộ và chuyên gia vẫn tranh cãi liệu sự thực dụng này có phải là cái giá cần thiết phải trả để đạt được thành công ở các giải đấu loại trực tiếp hay không? Rõ ràng, Southgate đã tìm ra một công thức giúp Anh tiến sâu, dù nó không phải lúc nào cũng làm hài lòng tất cả.
Thế hệ vàng mới và dấu ấn của Southgate
Không thể phủ nhận công lao của Southgate trong việc mạnh dạn trao cơ hội và phát triển một thế hệ cầu thủ trẻ tài năng. Những Saka, Bellingham, Foden, Rice, James… đều có những bước tiến vượt bậc dưới sự dẫn dắt của ông. Southgate đã tạo ra một môi trường đoàn kết, chuyên nghiệp và giảm bớt áp lực truyền thông cho các cầu thủ trẻ, giúp họ tự tin thể hiện khả năng. Việc xây dựng được một bộ khung ổn định với sự kết hợp giữa kinh nghiệm (Kane, Walker, Henderson) và sức trẻ (Saka, Bellingham) là một thành công lớn của Southgate.
Các cầu thủ trẻ tài năng của đội tuyển Anh như Saka, Bellingham, Foden ăn mừng bàn thắng
Ai là nhân tố không thể thiếu trong hệ thống của Southgate?
Dù Southgate có nhiều lựa chọn chất lượng, nhưng có lẽ Harry Kane vẫn là cái tên không thể thay thế. Không chỉ là một cỗ máy săn bàn hàng đầu, Kane còn đóng vai trò quan trọng trong việc liên kết lối chơi, lùi sâu làm tường và kiến tạo cho đồng đội. Bên cạnh đó, Declan Rice với khả năng quán xuyến tuyến giữa và Jordan Pickford trong khung gỗ cũng là những trụ cột khó có thể thiếu vắng trong hệ thống mà Southgate xây dựng.
Kết luận
Tóm lại, những thay đổi trong lối chơi của đội tuyển Anh dưới thời Gareth Southgate là một quá trình liên tục, từ việc xây dựng nền tảng phòng ngự vững chắc với sơ đồ 3 trung vệ đến sự linh hoạt chiến thuật với hệ thống 4 hậu vệ. Ông đã thành công trong việc tạo ra một tập thể đoàn kết, biết cách giành chiến thắng trong các trận đấu lớn, dù đôi khi phải hy sinh tính cống hiến. Southgate đã mạnh dạn trao cơ hội cho lớp trẻ, định hình một bản sắc mới cho Tam Sư – thực dụng, kỷ luật nhưng cũng đầy tốc độ và nguy hiểm trong tấn công.
Dù vẫn còn đó những tranh cãi về tính hấp dẫn trong lối chơi, không thể phủ nhận Southgate đã nâng tầm đội tuyển Anh, biến họ từ một đội bóng thường gây thất vọng thành một thế lực đáng gờm trên bản đồ bóng đá thế giới. Hành trình của Tam Sư dưới thời Southgate chắc chắn vẫn còn nhiều điều đáng chờ đợi.
Bạn nghĩ sao về những thay đổi trong lối chơi của đội tuyển Anh dưới thời Gareth Southgate? Liệu sự thực dụng có phải là chìa khóa thành công? Hãy để lại bình luận và chia sẻ góc nhìn của bạn cùng nhipdapthethao.net nhé!
