Juventus, một trong những câu lạc bộ bóng đá lừng lẫy và thành công nhất nước Ý, không chỉ nổi tiếng với lịch sử huy hoàng trên sân cỏ mà còn thường xuyên trở thành tâm điểm của các cuộc tranh luận về tài chính. Những vấn đề mà “Bà đầm già thành Turin” đối mặt không phải là cá biệt, mà phần nào phản ánh bức tranh tài chính tổng thể đầy thách thức của bóng đá Ý (Serie A) trong nhiều năm qua. Việc phân tích trường hợp của Juventus giúp chúng ta hiểu rõ hơn về những khó khăn cố hữu và những nỗ lực cải cách đang diễn ra tại một trong những giải đấu hàng đầu châu Âu.
Vụ bê bối tài chính gần đây nhất liên quan đến Juventus là cuộc điều tra về “Plusvalenze” (lợi nhuận vốn). Các công tố viên cáo buộc câu lạc bộ đã cố tình thổi phồng giá trị chuyển nhượng cầu thủ trong các giao dịch trao đổi để làm đẹp sổ sách kế toán, ghi nhận lợi nhuận ảo nhằm đáp ứng các quy định tài chính. Hành vi này không chỉ vi phạm quy tắc của Liên đoàn Bóng đá Ý (FIGC) mà còn có khả năng vi phạm các quy định của UEFA về Luật Công bằng Tài chính (FFP). Hậu quả là Juventus đã bị trừ điểm nặng nề tại Serie A mùa giải 2022-2023, ảnh hưởng nghiêm trọng đến vị thế và khả năng cạnh tranh của đội bóng.
Tuy nhiên, vấn đề của Juventus không chỉ dừng lại ở các cáo buộc gian lận kế toán. Nó còn là triệu chứng của một căn bệnh trầm kha trong hệ thống bóng đá Ý. Nhiều câu lạc bộ Serie A khác cũng đang vật lộn với nợ nần chồng chất, cơ cấu tài chính thiếu bền vững và sự phụ thuộc quá lớn vào doanh thu từ bản quyền truyền hình hoặc nguồn tiền từ các ông chủ giàu có. So với các giải đấu hàng đầu khác như Premier League (Anh) hay La Liga (Tây Ban Nha), Serie A tỏ ra hụt hơi trong việc tạo ra nguồn thu đa dạng và ổn định.
Một trong những nguyên nhân gốc rễ là vấn đề cơ sở hạ tầng. Phần lớn các sân vận động tại Ý đều đã cũ kỹ, thuộc sở hữu của chính quyền địa phương thay vì câu lạc bộ. Điều này hạn chế khả năng khai thác thương mại vào ngày thi đấu (matchday revenue) như bán vé, dịch vụ ăn uống, cửa hàng lưu niệm – một nguồn thu quan trọng của các đội bóng lớn ở Anh hay Đức. Juventus là một trong số ít các câu lạc bộ Ý sở hữu sân vận động riêng (Allianz Stadium), nhưng đây vẫn là ngoại lệ hiếm hoi.
Thêm vào đó, quỹ lương cầu thủ tại nhiều đội bóng Serie A thường chiếm tỷ lệ rất cao so với tổng doanh thu, vượt xa mức khuyến nghị của UEFA. Cuộc chạy đua vũ trang về lương bổng và phí chuyển nhượng, đặc biệt trong giai đoạn trước đại dịch COVID-19, đã đẩy nhiều câu lạc bộ vào tình trạng tài chính bấp bênh. Khi nguồn thu bị ảnh hưởng bởi đại dịch và thành tích sân cỏ không như ý, gánh nặng nợ nần càng trở nên rõ ràng hơn.
Những khó khăn tài chính này gây ra hậu quả nghiêm trọng. Nó làm giảm sức cạnh tranh của Serie A trên đấu trường châu Âu, khiến giải đấu khó thu hút và giữ chân những ngôi sao hàng đầu thế giới. Hình ảnh của giải đấu cũng bị ảnh hưởng tiêu cực bởi các vụ bê bối tài chính lặp đi lặp lại. Các quy định ngày càng chặt chẽ hơn từ UEFA (với bộ quy tắc bền vững tài chính mới thay thế FFP cũ) càng tạo thêm áp lực buộc các câu lạc bộ Ý phải thay đổi mô hình hoạt động.
Để giải quyết các vấn đề tài chính trong bóng đá Ý, cần có những giải pháp đồng bộ và quyết liệt. Các câu lạc bộ cần áp dụng mô hình quản trị tài chính chặt chẽ hơn, kiểm soát quỹ lương hợp lý, đa dạng hóa nguồn thu và đầu tư vào cơ sở hạ tầng, đặc biệt là sân vận động. Việc phát triển và trao cơ hội cho các tài năng trẻ từ học viện cũng là một hướng đi bền vững, giúp giảm chi phí chuyển nhượng đắt đỏ. Bên cạnh đó, FIGC và Lega Serie A cần có những quy định giám sát tài chính nghiêm ngặt và minh bạch hơn, đồng thời hỗ trợ các câu lạc bộ trong việc cải thiện cơ sở vật chất và chiến lược kinh doanh.
Hình ảnh tượng trưng cải cách tài chính hướng tới tương lai bền vững cho bóng đá Ý và Juventus
Trường hợp của Juventus là một lời cảnh tỉnh đắt giá. Nó cho thấy ngay cả những câu lạc bộ lớn mạnh nhất cũng có thể gặp khủng hoảng nếu quản lý tài chính yếu kém và hoạt động trong một hệ thống còn nhiều bất cập. Tương lai của bóng đá Ý phụ thuộc rất lớn vào khả năng thực hiện những cải cách cần thiết để xây dựng một nền tảng tài chính vững chắc và bền vững hơn cho các câu lạc bộ, từ đó khôi phục lại vị thế và sức hấp dẫn của Serie A trên bản đồ bóng đá thế giới.
