Bóng đá Pháp, đặc biệt là Ligue 1, đã đối mặt với nhiều thách thức tài chính trong những năm gần đây, từ tác động của đại dịch COVID-19 đến sự sụp đổ của thỏa thuận bản quyền truyền hình béo bở với Mediapro. Tuy nhiên, nhiều câu lạc bộ vẫn tìm được cách để duy trì sự ổn định, thậm chí là phát triển. Vậy, đâu là những chiến lược chính giúp các đội bóng Ligue 1 chèo lái qua giai đoạn khó khăn này?
Một trong những nền tảng vững chắc nhất của bóng đá Pháp chính là hệ thống đào tạo trẻ trứ danh. Các câu lạc bộ như Lyon, Monaco, Lille, Rennes và nhiều đội khác đầu tư mạnh mẽ vào các học viện, không chỉ để cung cấp tài năng cho đội một mà còn tạo ra nguồn thu đáng kể từ việc bán cầu thủ. Việc phát hiện, nuôi dưỡng và bán đi các tài năng trẻ với giá cao giúp cân bằng ngân sách và tạo ra lợi nhuận, đặc biệt khi nguồn thu từ các kênh khác bị ảnh hưởng. Đây là một mô hình kinh doanh bền vững đã được chứng minh qua nhiều năm.
Bên cạnh việc tạo ra doanh thu từ “xuất khẩu” cầu thủ, việc kiểm soát chi phí, đặc biệt là quỹ lương, đóng vai trò then chốt. Cơ quan kiểm soát tài chính của bóng đá Pháp (DNCG) nổi tiếng là nghiêm ngặt, yêu cầu các câu lạc bộ phải trình bày kế hoạch tài chính rõ ràng và cân bằng thu chi. DNCG có quyền áp đặt các biện pháp trừng phạt, bao gồm cấm chuyển nhượng hoặc thậm chí giáng hạng, đối với những đội bóng không tuân thủ quy định. Sự giám sát chặt chẽ này buộc các câu lạc bộ phải có kỷ luật tài chính cao, tránh chi tiêu quá tay và đảm bảo hoạt động trong khả năng của mình.
Sự sụp đổ của hợp đồng Mediapro là một cú sốc lớn, phơi bày sự phụ thuộc quá mức vào tiền bản quyền truyền hình. Để đối phó, các đội bóng Ligue 1 đã nỗ lực đa dạng hóa nguồn thu. Họ tập trung vào việc tăng cường doanh thu thương mại thông qua các hợp đồng tài trợ mới, phát triển thương hiệu trên thị trường quốc tế, bán hàng lưu niệm và khai thác các cơ hội kỹ thuật số. Mặc dù doanh thu từ ngày thi đấu cũng bị ảnh hưởng bởi đại dịch, việc tối ưu hóa trải nghiệm người hâm mộ và các dịch vụ liên quan khi khán giả trở lại sân cũng là một phần quan trọng của chiến lược phục hồi.
Việc tìm kiếm và thu hút các nhà đầu tư chiến lược cũng là một giải pháp quan trọng. Sự xuất hiện của các nhà đầu tư trong và ngoài nước (như Qatar Sports Investments tại PSG, INEOS tại Nice, hay các quỹ đầu tư Mỹ tại Lyon, Strasbourg) đã mang lại nguồn vốn cần thiết để củng cố đội hình, nâng cấp cơ sở vật chất và vượt qua giai đoạn khủng hoảng. Mặc dù mô hình đầu tư ở mỗi câu lạc bộ có thể khác nhau, nguồn lực tài chính bổ sung này rõ ràng đã giúp giảm bớt áp lực và tạo điều kiện cho sự phát triển dài hạn.
Thị trường chuyển nhượng cũng là nơi các đội bóng Ligue 1 thể hiện sự khôn ngoan. Thay vì chạy đua vũ trang bằng các bản hợp đồng bom tấn (ngoại trừ một vài trường hợp cá biệt), phần lớn các câu lạc bộ tập trung vào việc mua bán thông minh. Họ tìm kiếm những cầu thủ tiềm năng với giá hợp lý, phát triển họ và bán đi để thu lợi nhuận, hoặc giữ lại những trụ cột quan trọng với mức lương phù hợp. Khả năng thích ứng linh hoạt với biến động của thị trường, xác định đúng thời điểm mua và bán là yếu tố sống còn để duy trì cân bằng tài chính.
Hình ảnh cầu thủ trẻ tài năng trong lò đào tạo của một đội bóng Ligue 1 thể hiện chiến lược phát triển bền vững và tạo nguồn thu
Cuối cùng, không thể không nhắc đến vai trò của Liên đoàn bóng đá chuyên nghiệp Pháp (LFP) và các biện pháp hỗ trợ tập thể. Trong giai đoạn khó khăn nhất, LFP đã đàm phán các khoản vay được chính phủ bảo lãnh để giúp các câu lạc bộ trang trải chi phí hoạt động. Mặc dù các khoản vay này cần được hoàn trả, chúng đã cung cấp nguồn thanh khoản quan trọng trong ngắn hạn. Sự đoàn kết và các giải pháp chung của giải đấu cũng góp phần giảm thiểu tác động tiêu cực.
Nhìn chung, khả năng duy trì sự ổn định tài chính của các đội bóng Ligue 1 trong thời kỳ khó khăn đến từ sự kết hợp của nhiều yếu tố: nền tảng đào tạo trẻ vững chắc, kỷ luật tài chính nghiêm ngặt dưới sự giám sát của DNCG, nỗ lực đa dạng hóa nguồn thu, sự khôn ngoan trên thị trường chuyển nhượng, thu hút đầu tư và các biện pháp hỗ trợ tập thể. Chính sự linh hoạt, khả năng thích ứng và tập trung vào các chiến lược bền vững đã giúp bóng đá Pháp vượt qua sóng gió và tiếp tục phát triển.
