Đại dịch COVID-19 đã tạo ra một cú sốc chưa từng có đối với mọi mặt đời sống xã hội, và bóng đá chuyên nghiệp cũng không ngoại lệ. Các giải đấu hàng đầu thế giới buộc phải tạm dừng, đối mặt với tương lai bất định và tổn thất tài chính khổng lồ. Trong bối cảnh đó, Bundesliga (Giải bóng đá Vô địch Quốc gia Đức) nổi lên như một hình mẫu tiên phong, trở thành giải đấu lớn đầu tiên ở châu Âu tái khởi động thành công sau thời gian gián đoạn. Cách Bundesliga đối phó với sự thay đổi và ảnh hưởng của đại dịch là một bài học về sự chuẩn bị kỹ lưỡng, tính kỷ luật và khả năng thích ứng linh hoạt.
Khi đại dịch bùng phát mạnh mẽ vào tháng 3 năm 2020, Hiệp hội Bóng đá Đức (DFL), cơ quan quản lý Bundesliga và Bundesliga 2, đã nhanh chóng đưa ra quyết định tạm dừng các giải đấu. Đây là một quyết định khó khăn nhưng cần thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và các thành viên tham gia giải đấu. Sự gián đoạn đột ngột này gây ra lo ngại lớn về tương lai của các câu lạc bộ, đặc biệt là về mặt tài chính khi nguồn thu từ bản quyền truyền hình, bán vé và tài trợ bị đe dọa nghiêm trọng.
Nhận thức được tính cấp bách, DFL đã không ngồi yên chờ đợi. Họ chủ động thành lập một lực lượng đặc nhiệm y tế và thể thao để xây dựng một kế hoạch chi tiết, khoa học cho việc tái khởi động giải đấu một cách an toàn. Trọng tâm của kế hoạch này là “Khái niệm Vệ sinh” (Hygienekonzept) – một bộ quy tắc cực kỳ nghiêm ngặt bao gồm xét nghiệm COVID-19 thường xuyên cho cầu thủ và nhân viên, chia nhỏ nhóm tập luyện, duy trì giãn cách xã hội tối đa có thể, và quan trọng nhất là tổ chức các trận đấu không có khán giả, hay còn gọi là “Geisterspiele” (trận đấu ma).
Việc triển khai “Geisterspiele” là một thách thức lớn nhưng là giải pháp duy nhất để Bundesliga có thể trở lại. Các sân vận động vốn sôi động bỗng trở nên im lặng đến kỳ lạ, chỉ còn tiếng hô của cầu thủ, tiếng chỉ đạo của huấn luyện viên và tiếng bóng lăn. Mặc dù thiếu đi bầu không khí cuồng nhiệt từ người hâm mộ, việc các trận đấu được tiếp tục có ý nghĩa sống còn đối với các câu lạc bộ về mặt tài chính (duy trì hợp đồng bản quyền truyền hình) và mang lại niềm vui, sự giải trí cần thiết cho hàng triệu người hâm mộ đang phải ở nhà. Các quy định nghiêm ngặt được áp dụng bên trong sân vận động, giới hạn số lượng người được phép có mặt, bao gồm cầu thủ, ban huấn luyện, nhân viên y tế, đội ngũ truyền hình và một số ít nhà báo.
Trận đấu Bundesliga diễn ra trên sân vận động vắng lặng không khán giả trong thời kỳ đại dịch COVID-19 thể hiện sự thích ứng của giải đấu.
Để đảm bảo an toàn tối đa, Bundesliga đã thiết lập một hệ thống xét nghiệm COVID-19 quy mô lớn và thường xuyên. Tất cả cầu thủ, huấn luyện viên và nhân viên liên quan trực tiếp đến đội bóng đều phải trải qua xét nghiệm PCR định kỳ, thường là hai lần một tuần. Bất kỳ trường hợp dương tính nào cũng được cách ly ngay lập tức theo quy định của cơ quan y tế địa phương. Các biện pháp phòng ngừa khác như đeo khẩu trang bắt buộc ở khu vực ngoài sân cỏ, hạn chế tiếp xúc gần, khử khuẩn thường xuyên và di chuyển bằng phương tiện riêng hoặc theo nhóm nhỏ được kiểm soát chặt chẽ cũng được áp dụng triệt để. Sự hợp tác chặt chẽ với các chuyên gia y tế và chính quyền địa phương là yếu tố then chốt giúp kế hoạch này thành công.
Ảnh hưởng tài chính của đại dịch lên Bundesliga là không thể tránh khỏi, chủ yếu do mất nguồn thu từ bán vé và giảm sút các hợp đồng tài trợ, quảng cáo. Tuy nhiên, việc tái khởi động sớm đã giúp giải đấu cứu vãn được phần lớn giá trị hợp đồng bản quyền truyền hình – nguồn thu quan trọng nhất. Để đối phó với khó khăn, nhiều câu lạc bộ đã phải thực hiện các biện pháp cắt giảm chi phí, bao gồm cả việc đàm phán giảm lương tạm thời với các cầu thủ. Tinh thần đoàn kết cũng được thể hiện qua việc các câu lạc bộ mạnh hơn đồng ý chia sẻ một phần doanh thu từ cúp châu Âu để hỗ trợ các đội bóng gặp khó khăn hơn.
Hình ảnh cầu thủ Bundesliga được nhân viên y tế lấy mẫu xét nghiệm COVID-19 định kỳ theo quy trình an toàn của giải đấu.
Mặc dù người hâm mộ không thể đến sân, các câu lạc bộ Bundesliga đã nỗ lực duy trì kết nối và tương tác thông qua các nền tảng kỹ thuật số. Họ tăng cường hoạt động trên mạng xã hội, tổ chức các sự kiện trực tuyến, và sáng tạo những cách thức mới để người hâm mộ cảm thấy vẫn là một phần của đội bóng. Âm thanh giả lập tiếng cổ vũ của khán giả cũng được một số nhà đài sử dụng để phần nào tái tạo bầu không khí trên sân, dù không thể thay thế hoàn toàn sự cuồng nhiệt thực sự.
Kinh nghiệm đối phó với đại dịch COVID-19 đã mang lại nhiều bài học quý giá cho Bundesliga. Nó cho thấy tầm quan trọng của việc lập kế hoạch chi tiết, sự linh hoạt trong việc điều chỉnh quy định, và vai trò không thể thiếu của khoa học y tế trong thể thao hiện đại. Mô hình “Khái niệm Vệ sinh” của Bundesliga không chỉ giúp giải đấu này vượt qua khủng hoảng mà còn trở thành tài liệu tham khảo quan trọng cho nhiều giải đấu thể thao khác trên toàn thế giới khi họ tìm cách trở lại hoạt động một cách an toàn. Sự thành công này củng cố vị thế của Bundesliga như một trong những giải đấu được tổ chức tốt nhất và có khả năng ứng phó khủng hoảng hiệu quả.
Tóm lại, cách Bundesliga đối mặt và vượt qua những thách thức chưa từng có từ đại dịch COVID-19 là một minh chứng cho sự chuẩn bị kỹ lưỡng, kỷ luật thép và tinh thần hợp tác. Bằng việc tiên phong áp dụng các giải pháp sáng tạo và dựa trên cơ sở khoa học, giải đấu không chỉ đảm bảo sự tồn tại và tiếp tục hoạt động mà còn thiết lập một tiêu chuẩn về an toàn sức khỏe trong thể thao chuyên nghiệp giữa bối cảnh khủng hoảng toàn cầu.
