Khi nhắc đến Atletico Madrid dưới triều đại Diego Simeone, hình ảnh về một đội bóng lỳ lợm, kỷ luật và đặc biệt là bậc thầy về phòng ngự lập tức hiện lên. “El Cholo” Simeone đã biến Los Rojiblancos từ một đội bóng tiềm năng nhưng thiếu ổn định thành một thế lực thực sự tại Tây Ban Nha và châu Âu, tất cả đều được xây dựng trên nền tảng phòng ngự vững chắc đến khó tin.
Triết lý “Cholismo” không chỉ là về chiến thuật, mà còn là về tinh thần. Nó đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng, tinh thần chiến đấu máu lửa và sự đoàn kết tuyệt đối. “Nỗ lực là không thể thương lượng” (El esfuerzo no se negocia) là câu thần chú, là kim chỉ nam cho mọi hành động trên sân. Simeone đã thấm nhuần tư tưởng này vào từng cầu thủ, biến Atletico thành một tập thể sẵn sàng “chết” vì nhau, đặc biệt là trong khâu phòng ngự.
Nền tảng chiến thuật phòng ngự của Atletico thường là khối đội hình 4-4-2 cổ điển nhưng được vận hành với kỷ luật thép. Hai tuyến bốn người giữ cự ly cực kỳ gần nhau, bịt kín mọi khoảng trống ở trung lộ và buộc đối thủ phải đưa bóng ra biên. Sự chặt chẽ và đồng bộ trong di chuyển khiến việc xuyên phá hàng thủ Atletico trở thành nhiệm vụ vô cùng khó khăn. Họ không chỉ phòng ngự bằng số đông mà còn bằng sự thông minh trong cách chọn vị trí và bọc lót cho nhau.
Intensidad (cường độ) là một yếu tố cốt lõi khác. Các cầu thủ Atletico không ngại va chạm, áp sát quyết liệt và tranh chấp mạnh mẽ. Họ không pressing tầm cao liên tục một cách mù quáng, thay vào đó là những pha gây áp lực có chủ đích, thường ở khu vực giữa sân hoặc khi đối thủ có dấu hiệu lúng túng. Mục tiêu là đoạt lại bóng nhanh nhất có thể hoặc ít nhất là làm chậm nhịp độ tấn công của đối phương, buộc họ phải mắc sai lầm.
Diego Simeone nhiệt huyết chỉ đạo chiến thuật phòng ngự trứ danh của Atletico Madrid bên đường biên
Kỷ luật chiến thuật là điều bắt buộc. Mỗi cầu thủ phải hiểu rõ vai trò và trách nhiệm của mình trong hệ thống phòng ngự chung. Từ tiền đạo cho đến hậu vệ, tất cả đều tham gia vào quá trình bảo vệ khung thành. Khối đội hình thấp (low block) được duy trì một cách ngoan cường, đặc biệt là trong những trận cầu lớn hoặc khi đối đầu với những đội mạnh hơn về tấn công. Sự kiên nhẫn và khả năng chịu đựng áp lực là phẩm chất đáng nể của đội bóng này.
Tuy nhiên, phòng ngự không phải là tất cả. Sự hiệu quả của Atletico dưới thời Simeone còn đến từ khả năng chuyển đổi trạng thái cực nhanh. Ngay sau khi đoạt được bóng, họ lập tức tổ chức những đường phản công sắc lẹm, tận dụng tốc độ của các cầu thủ tấn công và khoảng trống lộ ra khi đối phương dâng cao. Antoine Griezmann, trong những giai đoạn khác nhau khoác áo CLB, là minh chứng điển hình cho mẫu cầu thủ vừa tích cực tham gia phòng ngự, vừa là ngòi nổ chính trong các pha phản công.
Khối đội hình phòng ngự thấp 4-4-2 đặc trưng của Atletico Madrid dưới thời Simeone đang được triển khai chặt chẽ
Dĩ nhiên, chiến thuật của Simeone không phải là bất biến. Ông đã có những điều chỉnh linh hoạt qua từng mùa giải, tùy thuộc vào lực lượng có trong tay và đối thủ phải đối mặt. Đã có lúc Atletico chuyển sang sơ đồ 3-5-2 hoặc các biến thể khác để tăng cường khả năng kiểm soát bóng hoặc tạo đột biến trong tấn công. Nhưng dù vận hành theo hệ thống nào, tinh thần chiến đấu, sự chặt chẽ và ưu tiên cho phòng ngự vẫn luôn là kim chỉ nam.
Sự hiệu quả của triết lý này được chứng minh bằng hàng loạt danh hiệu. Dưới thời Simeone, Atletico Madrid đã phá vỡ thế song mã Real Madrid – Barcelona để lên ngôi vô địch La Liga hai lần, giành Copa del Rey, Siêu cúp Tây Ban Nha, hai Europa League, hai Siêu cúp châu Âu và hai lần vào đến trận chung kết UEFA Champions League. Đó là thành tích đáng kinh ngạc đối với một đội bóng có ngân sách eo hẹp hơn nhiều so với các ông lớn khác.
Các cầu thủ Atletico Madrid ăn mừng bàn thắng cuồng nhiệt, thể hiện sự hiệu quả từ lối chơi phòng ngự phản công của Simeone
Mặc dù lối chơi của Atletico đôi khi bị chỉ trích là “phản bóng đá”, thực dụng quá mức, không thể phủ nhận sự hiệu quả và bản sắc độc đáo mà Diego Simeone đã xây dựng. Ông đã biến phòng ngự thành một nghệ thuật, một vũ khí lợi hại để cạnh tranh sòng phẳng với những đội bóng mạnh nhất. Câu chuyện về Atletico Madrid dưới thời Simeone là minh chứng hùng hồn cho việc chiến thuật phòng ngự chặt chẽ, kết hợp với tinh thần chiến đấu và kỷ luật, có thể tạo nên thành công vang dội như thế nào.
